Pirinç, dünya genelinde yaygın bir şekilde tüketilen gıda maddelerinden biridir. Ancak uzmanlar, bu temel gıdanın arsenik gibi zararlı kimyasalları biriktirme potansiyeline dikkat çekiyor. Tarım süreçlerinde kullanılan su ve toprakta bulunan arsenik, insanların sağlığını ciddi şekilde tehlikeye sokabiliyor.
TEHLİKENİN BOYUTLARI
İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Dr. Aysun Sağlam, pirinçteki arsenik birikimine dair önemli bilgiler paylaştı.
Arseniğin doğada doğal olarak bulunan bir element olduğunu dile getiren Sağlam, “Volkanik hareketler, yer altı ve yüzey sularında erozyon gibi doğal olaylarla çevreye karışmaktadır. Bunun yanında madencilik, fosil yakıtların kullanımı, endüstriyel atıklar ve kentsel kirlenme gibi insan kaynaklı faaliyetler, arsenik seviyelerini artırmaktadır” şeklinde konuştu.
PİRİNÇTE ARSENİK EMİLİMİ
Dr. Sağlam, pirincin sulak alanlarda yetişen bir bitki olması sebebiyle arsenik emiliminde yüksek bir seviyeye ulaştığını belirtti. “Pirinç bitkisi, kökleri aracılığıyla topraktaki ve suda çözünmüş olan arseniği emer ve bu maddeleri doğrudan tanelerine aktarır. Bu durum pirincin diğer tahıllardan çok daha fazla arsenik biriktirme eğiliminde olmasına yol açar” dedi. Ayrıca, uzak doğu ülkelerinde bu konuya ilişkin birçok bilimsel araştırma gerçekleştirildiğini hatırlatarak, Türkiye’deki çalışmaların sınırlı olduğuna vurgu yaptı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİSİ
İklim değişikliği ile birlikte pilinçteki arsenik seviyesinin artabileceğini ifade eden Dr. Sağlam, Columbia Üniversitesi’nde yürütülen çalışmalara atıfta bulunarak, “Havada karbondioksit yoğunluğunun artması ve sıcaklıkların 2 derece yükselmesi, arsenik gibi zararlı maddelerin pirince geçişini hızlandırıyor. Bu durum, gelecekte daha büyük sağlık sorunlarıyla karşılaşma ihtimalimizi artırıyor” şeklinde konuştu.
SAĞLIK RİSKLERİ
Arsenik maruziyeti ile birlikte ciddi sağlık problemlerinin ortaya çıkabileceğini kaydeden Sağlam, “Kısa vadede mide ağrısı, kusma, düşük tansiyon ve cilt lezyonları görülürken; uzun dönemde akciğer, karaciğer, mesane ve böbrek kanseri gibi tehlikeli hastalıklara yol açabilir. Bunun yanı sıra kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sistemi sorunları ve nörogelişimsel problemlerle de bağlantılıdır” dedi.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Tüketicilerin bireysel olarak alabileceği tedbirlerin sınırlı olduğunu ifade eden Sağlam, “Bilinçli tüketim, aşırı pirinç tüketiminden kaçınarak bir nebze yarar sağlayabilir. Ancak asıl çözüm, üretim aşamasında alınacak önlemlerde yatmaktadır. Arsenik emilimi düşük pirinç türlerinin geliştirilmesi, su ve toprak yönetiminin iyileştirilmesi ve endüstriyel arsenik salınımının engellenmesi gibi adımlarla bu sorunla daha etkili bir şekilde baş
